Просматривал ".Белорусский археографический ежегодник".
Попалась статья, решил выставить :
Віцязь С.П.
ЗВЕСТКІ ПІСЬМОВЫХ КРЫНІЦ АБ ПРАЖЫВАННІ ЯЦВЯГАЎ НА ТЭРЫТОРЫІ БЕЛАРУСІ
Яцвягі (судавы, судзіны, дайнавы, палексане) — адзін са старажытных народаў, які не пакінуў асабістай пісьмовай спадчыны. Гістарычны лёс яцвягаў высвятляецца паводле сціплых сведчанняў суседніх з імі насельнікаў. Арэал пражывання яцвягаў у цэлым быў акрэслены яшчэ ў сярэдзіне XX ст. (гл., напрыклад, працу польскага гісторыка А. Камін-скага [1]). Згодна з ім, яцвягі бытавалі на захад ад умоўнай лініі Гродна—Брэст. Пытанне аб маштабах прысутнасці яцвягаў на тэрыторыі Беларусі дагэтуль застаецца дыскусійным. Кола пісьмовых крыніц, што пэўным чынам закранаюць вылучаную тэму, надзвычай абмежаванае.
Фактычныя звесткі крыніц па тэме прапануецца размеркаваць па 3 гру¬пах: група А азначае непасрэдна арэал пражывання яцвягаў, група В належыць арэалу, памежнаму з яцвяжскімі землямі, група С адлюстроўвае арэал ваенных паходаў яцвягаў. Вылучаныя спасылкі маюць літарна-лічбавы індэкс, дзе літара азначае вышэйназваную группу: 1 я лічба — нумар крыні¬цы, 2 я лічба — парадкавы нумар звестак у групе.
1. Іпацьеўскі летапіс (канец XIV ст.) [2] — са складу старажытнарускай летапіснай спадчыны з’яўляецца найбольш інфармацыйнай крыніцай у адносінах да яцвяжскай праблематыкі. У разглядаемым кантэксце лета¬піс мэтанакіравана прааналізаваў беларускі археолаг Г. В. Штыхаў і выклаў абгрунтаваную выснову, што летапіс (як, заўважым, і ўся старажытнаруская летапісная спадчына) не дае прамых сведчанняў аб пра¬жыванні яцвягаў на тэрыторыі Беларусі [3]. Разам з тым бачыцца верагодным выявіць пэўныя ўскосныя сведчанні, на што ў свой час звяртаў увагу расійскі гісторык В. Т. Пашута [4, с. 32]. Менавіта праз вызначэнне арэала, памежнага да «зямель яцвягаў». Самі «землі» па тэксце летапісу вылучаюцца геаграфічнай нявызначанасцю: нешматлікія аўтэнтычныя яцвяжскія тапонімы пакуль дакладна не лакалізуюцца, за рэдкім выключэннем. Сярод геаграфічных маркераў маюць месца наступныя:
С1 1: «…(яцвягі)** зрабілі напад на воласць яго (Рамана Мсціслававі¬ча, князя ўладзіміра-валынскага і галіцкага)…» (1196/97 гг.) [2, с. 471],
С1 2: «…Літва і яцвягі спустошылі Турыйск, наваколле Комава, дай¬шлі да Чэрвеня…» (1205 г. па тэксце, фактычна 1210 г. [5, с. 10]) [2, с. 483],
С1 3: «…паваявалі яцвягі каля Бярэсця…» (1227 г. па тэксце, фактычна 1228 г. [5, с. 21]) [2, с. 501],
В1 1: «…пакінулі (князі рускія) у Бярэсці … (саюзнікаў) абараняць зямлю ад (нападаў) яцвягаў…» (1229) [2, с. 503],
В1 2: «…пайшоў (Данііл Раманавіч, князь галіцка-валынскі) на яцвягаў і прыйшоў да Бярэсця … і не здолеў (далей) ісці на яцвягаў…» (1235 г. па тэксце, фактычна 1238 г. [5, с. 26]) [2, с. 517],
С1 4: «…яцвягі ваявалі ў наваколлі Ахожа і Бусоўна і ўвесь край той захапілі…» (1248 г. па тэксце, фактычна 1234 г. [5, с. 32]) [2, с. 531],
С1 5: «…Скаманд (князь яцвяжскі) …рабіў напады на Пінскую зямлю і іншыя краіны…» (1-я палова XIII ст.) [2, с. 531],
С1 6: «…яны (яцвягі) біліся каля Дарагічына, і там напаў на іх Васілько (Васіль Раманавіч, князь уладзіміра-валынскі)…» (1248 г. па тэксце, фактычна 1234 г. [5, с. 32]) [2, с. 531],
В1 3: «…выйшлі з Дарагічына (князі рускія і польскія) … і пайшлі (на яцвягаў)…» (1251 г. па тэксце, фактычна 1248/49 гг. [5, с. 34]) [2, с. 538],
А1 1: «…(бойка была) на рацэ Нараў … Спусташалі зямлю іх (яцвягаў)…» (1251 г. па тэксце, фактычна 1248/49 гг. [5, с. 34]) [2, с. 539],
А1 2: «…прайшлі (князі рускія і польскія) праз раку Алег (Элк, ці Лек) (на зямлі яцвягаў)…» (1251 г. па тэксце, фактычна 1248/49 гг. [5, с. 34]) [2, с. 539],
Полностью статья :
http://rapidshare.com/files/411956618/_ ... __________
Содержание журналов :
http://rapidshare.com/files/411958437/_ ... ______.pdf
Журналы :
http://archives.gov.by/index.php?id=480676